Μια νέα ανακάλυψη, όμως, πάει τον πρόγονο του επιτραπέζιου αυτού δημοφιλούς παιγνιδιού, πολύ-πολύ πίσω… Και μάλιστα με ρίζες στα Βαλκάνια, στον τεράστιο αρχαίο θρακικό-πελγασγικό πολιτισμό…
Ένα εκπληκτικό και μοναδικό εύρημα 43 ανθρωπόμορφων ειδωλίων, από τερακότα, τα οποία φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο 4600 π.Χ., ανασκάφηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Crkvine, κοντά στο χωριό Stubline, στο Obrenovac, στην κεντρική Σερβία!
Στον αρχαιολογικό χώρο του Stubline βρέθηκαν 200 σπίτια, και έχουν διερευνηθεί μόνο μερικά αντικείμενα, όπως μεγάλα αγγεία για την διατήρηση υγρών και σπόρων, γουδιά, και γουδοχέρια για την άλεση κόκκων…
Αλλά αυτό το εύρημα του Crkvine είναι μια ομοιόμορφη ομάδα ειδωλίων, από τα οποία τα 11 από αυτά βαστούν μικροσκοπικά όπλα ή εργαλεία!
Τα ειδώλια ευρέθησαν σε πήλινη «πλατφόρμα» («σκακιέρα»), ακριβώς δίπλα στην εστία σε ένα από τα σπίτια του νεολιθικού οικισμού.
Ακριβώς όπως μας αρέσει να κάνουμε και σήμερα: Να παίζουμε σκάκι, δίπλα στο αναμμένο τζάκι... Δεν είναι λίγοι, λοιπόν, αυτοί που ερμηνεύουν αυτό το εύρημα σαν τον πρόδρομο του ζατρικίου…
Όλα τα ειδώλια είναι φτιαγμένα από κακά εκλεπτυσμένο πηλό τοπικής προέλευσης, χωρίς μεγαλύτερες προσμίξεις. Σε αντίθεση με τα περισσότερα αγγεία που βρέθηκαν στο εσωτερικό του σπιτιού, δεν προστέθηκε στον πηλό ούτε πέτρα ούτε κεραμίδι. Φαίνεται σε πιο στενή επιθεώρηση ότι έχουν παραχθεί με μεγάλη βιασύνη και μάλλον απρόσεκτα.
Στην πειραματική παραγωγή πανομοιότυπων ειδωλίων, καταλήξανε στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν κυριολεκτικά να διαμορφωθούν σε πέντε βασικές κινήσεις και ότι μόνο 60 έως 90 δευτερόλεπτα ήταν αρκετά για να δημιουργηθεί ένα δείγμα. Τα ίχνη της απρόσεκτης και βιαστικής παραγωγής είναι επίσης εμφανή στις επιφάνειές τους.
Το εύρημα είναι μοναδικό! Επίσης, είναι η μοναδική ομάδα ειδωλίων του νεολιθικού «πολιτισμού Vinča», στον οποίο λέγεται ότι ανήκουν, που βρέθηκε ποτέ. Σήμερα είναι μέρος της συλλογής του Μουσείου του Βελιγραδίου.
Όλα τα ειδώλια εκτός από το κεντρικό είναι μεταξύ 4 εκ. και 5,5 εκ. ύψος. το πιο περίτεχνα μοντελοποιημένο ειδώλιο που στέκεται στο κέντρο της σύνθεσης είναι 7 εκ. ψηλό
Η τοποθέτηση ειδωλίων (όπως βρέθηκαν) και τα μικροσκοπικά μοντέλα εργαλείων υποδεικνύουν ότι είχαν ολοκληρωθεί και δεν ήταν στη διαδικασία κατασκευής και ότι ήταν σωστά τοποθετημένα στη θέση στην οποία ανακαλύφθηκαν , δηλαδή ότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα βρήκαν στην αρχική τους θέση στον τόπο που επιλέχθηκε για τη διάθεσή τους και τη χρήση τους
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο άνθρωπος που τα κανόνισε και τα χρησημοποιούσε δεν σκόπευε να παραμείνουν σε αυτή τη θέση για πολύ καιρό, ούτε σε εκείνη την θέση μέσα στο σπίτι, όπου η καθημερινή ζωή συνέχιζε. ( και δεδομένης της εσωτερικής επιφάνειας του σπιτιού (περίπου 44m2), Οι διαστάσεις των ειδωλίων, η ευθραυστότητά τους (αυξήθηκε επιπλέον λόγω των μικρών εργαλείων), καθώς και ο χώρος που κατείχαν (περίπου 2τμ.) δεν επιτρέπουν την πιθανότητα να παραμείνουν σε αυτό το σημείο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με τους ανασκαφείς τα ειδώλια είχαν τοποθετηθεί εκεί μάλλον λίγες ώρες πριν καταστραφεί από πυρκαγιά η οικία και πέσει ο παρακείμενος τοίχος πάνω σε αυτά .
Ο νεολιθικός πολιτισμός Vinča, είναι ένας πολιτισμός που «εξαφανίσθηκε» εξ ολοκλήρου το 4600 π.Χ. και η…απότομη εξαφάνισή του παραμένει ένα αίνιγμα… Ο «πολιτισμός Vinča» είναι μέρος του ευρύτατου θρακικού-πελασγικού πολιτισμού, που κυριαρχούσε στην περιοχή…
Έντεκα ολόκληρα και κομμάτια μικροκατασκευές εργαλείων ή όπλων (σφυρί, άγκιστρα, μακριά εργαλεία με λεπίδα, παλέτες ή σκηνές) βρέθηκαν δίπλα στα ειδώλια.Στα ειδώλια δεν υπάρχουν πρόσθετα ανθρωπομορφικά σημάδια (μάτια, χαρακτηριστικά φύλου, φόρεμα και τα παρόμοια), ούτε πρόσθετο στολίδι, και - εκτός από την κεντρική μορφή - οι επιφάνειες δεν υφίστανται πρόσθετη επεξεργασία ή επίστρωση.
Είναι δυνατόν να διακρίνουμε οκτώ ομάδες ειδωλίων μέσα στη διάταξη. Η κεντρική και συγχρόνως η μεγαλύτερη ομάδα (Ι) αποτελείται από 10 φιγούρες.
Το μεγαλύτερο κεντρικό ειδώλιο ήταν στο κέντρο του, περιτριγυρισμένο από εννέα μικρότερες με ομοιόμορφο σχήμα. Αυτή η κεντρική ομάδα περιβάλλεται από δύο κύκλους ειδωλίων. Στον πρώτο κύκλο, κοιτώντας από το νότο, οργανώθηκαν ομάδες ΙΙ (έξι ειδώλια), ΙΙΙ (έξι ειδώλια), IV (έξι ειδώλια) και V (τρία ειδώλια).
Ο δεύτερος «κύκλος» αποτελείται από τις ομάδες VI (τρία ειδώλια) και VII (τρία ειδώλια). Πρέπει επίσης να σημειώσουμε το απομονωμένο ειδώλιο αριθ. 32, η οποία βρισκόταν στα βόρεια της κεντρικής ομάδας στην ίδια απόσταση με την ομάδα VII. Έτσι, επειδή βρέθηκε στην άκρη του πρόσφατου τάφρου, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ανήκε στην κατεστραμμένη ομάδα VIII.
Πρέπει να αναφερθεί ότι ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για καλλιτεχνική ομάδα ή παιχνίδι , αυτό το εξαιρετικό εύρημα υποδεικνύει σαφώς τουλάχιστον δύο πράγματα:
Α- τη μεταφορά ενός ξεχωριστού συστήματος σκέψης ή πεποιθήσεων από το επίπεδο της κοινότητας στο επίπεδο της πολιτιστικής πρακτικής, ή ένα παιχνίδι είχε προηγηθεί της πράξης παραγωγής αυτής της σύνθεσης.
Β- η παρουσία 42 ειδώλων πανομοιότυπου σχήματος και ενός μεγαλύτερου, πιο περίτεχνα μοντελοποιημένου δείγματος στο επίκεντρο της σύνθεσης υποδεικνύει την πιθανή ύπαρξη αναγνωρισμένης ιεραρχίας στην κοινότητα ή σχετίζεται με το θρησκευτικό σύστημα αυτής της κοινότητας ( Crnobrnja, Simi≤ και Jankovi≤ 2009.21).
Ο νεολιθικός οικισμός στο Stubline αποτελείται από περισσότερα από 200 σπίτια, με πολεοδομικό σχέδιο, σε καλά οργανωμένες σειρές, και τα οποία ομαδοποιούνται γύρω από «πλατείες»!
Περιβάλλεται δε από διπλή αμυντική τάφρο! Ποιοι ήταν οι εχθροί το 4600 π.Χ.: Οι πολλοί κίνδυνοι, λένε οι ειδικοί, από άγρια ζώα και πλημμύρες... Τα σπίτια ήταν μεγάλα! Το μέσον εμβαδόν τους ήταν μεγαλύτερο από 60 τετραγωνικά μέτρα!
Το πιο προφανές παράδειγμα απροσεξίας στην εκτέλεση κατασκευής των ειδωλίων είναι ότι όταν οι διατρήσεις έγιναν για τη λαβή ενός εργαλείου / όπλου μοντέλου, το σώμα του ειδωλίου μερικές φορές υπέστη βλάβη (ορατό σε 24 δείγματα).Όλα δε τα ανοίγματα έγιναν στην δεξιά πλευρά τους .
Μέχρι στιγμής έχουν ανασκαφεί μόνον 5 σπίτια! Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει μέσα σε αυτά πολλά ανθρωπομορφικά ειδώλια, πέτρινα και οστέινα εργαλεία, κεραμικά, πέτρινα τριβεία, και μινωταυρικού τύπου βουκράνια (μάρτυρες κρητο-θρακικού-πελασγικού πολιτισμού)…
Ποιος ξέρει τι άλλη μαρτυρία του πελασγικού-πρωτοελληνικού πολιτισμού βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της περιοχής, ανάμεσα στα υπολείμματα του υπόλοιπου οικισμού...
Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών ,ο αιγιακός πολιτισμός εξαπλώθηκε από τον ελληνικό χώρο προς τον Βορά της Ελληνικής (Βαλκανικής) χερσονήσου .
Του Γιώργου Λεκάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου